Elektronarzędzia – podział i lista z przykładami

Do czego służą elektronarzędzia? W jakie powinnyśmy się zaopatrzyć? Które są niezbędne w domu? Jakie wystarczą amatorom, a jakie zadowolą profesjonalistów? Na jakie parametry zwrócić uwagę przy wyborze?

• Czym są elektronarzędzia?
• Wiertarka
• Młotowiertarka
• Wkrętarka
• Szlifierka
• Pilarka
• Spawarka
• Lutownica
• Mieszadło
• Myjka ciśnieniowa

Czym są elektronarzędzia?

Elektronarzędzia to narzędzia, które są zasilana prądem elektrycznym. Pozwalają na łatwiejsze i znacznie szybsze wykonanie prac, z którymi uporanie się za pomocą tradycyjnych ręcznych narzędzi byłoby trudne lub czasochłonne. Wiertarki, wkrętarki, pilarki, szlifierki, lutownice i inne tego typu urządzenia (więcej przykładów znajdziesz na www.koelnerpolska.pl/produkty/narzedzia/elektronarzedzia), które można z powodzeniem wykorzystać zarówno przy domowych remontach, jak i w profesjonalnych warsztatach i przemyśle.

Wiertarka

Dzięki wiertarce możemy oczywiście przede wszystkim wiercić. A wiercenie, jak powszechnie wiadomo, polega na wykonywaniu otworów w określonym materiale. Sam materiał może być najróżniejszy. W zależności od rodzaju wiertarki możemy wiercić w drewnie, metalu, betonie czy murze.

Jednak funkcje, jakie pełni wiertarka, zależą w dużej mierze od dodatkowych akcesoriów. I tak jak wiertła umożliwiają jej tworzenie i pogłębianie otworów, tak nasadki zwane bitami czynią z niej narzędzie do wkręcania i wykręcania śrub i wkrętów. Z kolei po zamocowaniu gumowej tarczy z wymiennym papierem ściernym wiertarka służy do szlifowania.

Można się nią też posłużyć do czyszczenia metalu, dzięki specjalnej drucianej nasadce. Narzędzia tego używa się również do frezowania, ostrzenia wierteł do metalu, a nawet pompowania płynów. Wiertarki możemy podzielić na kilka grup.

• Ręczne – te są wprawiane w ruch siłą mięśni, nie są to zatem elektronarzędzia. Warto tu jednak o nich wspomnieć, jako że pierwsze wiertarki, zwane świdrami, były właśnie narzędziami ręcznymi, a ich historia sięga co najmniej czterech tysięcy lat przed naszą erą.
• Elektryczne – inaczej zwane sieciowymi. By działały, niezbędne jest podłączenie do gniazdka elektrycznego.
• Akumulatorowe – tutaj źródło energii, w postaci akumulatora, jest integralną częścią narzędzia. To zapewnia o wiele większą poręczność i mobilność, jednak wiertarki tego typu charakteryzują się też mniejszą mocą niż elektryczne. Oczywiście ze względu na akumulator są też cięższe.
• Udarowe – występują zarówno w wersji elektrycznej jak i akumulatorowej, a ich charakterystyczną cechą jest oczywiście mechanizm udarowy, który ułatwia wiercenie w twardszych materiałach, takich jak beton czy mur.
• Kątowe – te wyróżniają się odmiennym ustawieniem wiertła. Jest ono umieszczone tak, że tworzy z korpusem narzędzia kąt prosty. To umożliwia wiercenie otworów w trudniej dostępnych miejscach.
• Stołowe – solidnie przytwierdzone do stołu czy innego blatu, znajdują zastosowanie tam, gdzie nawiercanie musi odbywać się ze szczególną precyzją. Z tej przyczyny używa się ich przede wszystkim w przemyśle lub warsztatach, czyli wszędzie tam, gdzie ważny jest pełen profesjonalizm.
• Wiertarki do szkła – te wyspecjalizowane narzędzia pozwalają precyzyjnie wykonywać otwory w szkle, dzięki zastosowaniu wierteł diamentowych.

Młotowiertarka

Inaczej zwana młotem obrotowo-udarowym, służy do wiercenia otworów w twardych materiałach, takich jak na przykład kamień, beton czy marmur. Narzędzie to, pod względem funkcjonowania, może się na pierwszy rzut oka wydawać podobne do wiertarki udarowej, jednak mechanizm udaru pneumatycznego zasadniczo się różni i dzięki niemu młotowiertarki nie trzeba mocno dociskać do danego materiału podczas pracy.

Takim narzędziem można oczywiście również wiercić w bardziej miękkich materiałach, takich jak drewno czy metal. W tym trybie pracy naturalnie nie korzysta się z udaru. Wreszcie, kiedy silnik nie obraca dłuta, a jedynie mechanizm udarowy, młotowiertarki umożliwiają też kucie, czyli tworzenie bruzd na przykład w ścianie.

Wkrętarka

To narzędzie służy do wkręcania i wykręcania elementów takich jak wkręty i śruby. Występuje w wersjach akumulatorowych i stacjonarnych, zasilanych bezpośrednio z sieci elektrycznej lub pneumatycznej. Żeby wkrętarka mogła pracować, nakłada się na nią specjalne końcówki – są one wymienne i występują w wielu rodzajach, ponieważ same wkręty mają różne zakończenia.

Przy wyborze odpowiedniej wkrętarki trzeba zwrócić uwagę na moc i napięcie. W obu przypadkach większe pozwala na pracę intensywniejszą i z twardszym materiałem. Innym istotnym parametrem jest moment obrotowy. Określa on siłę, z jaką narzędzie może wkręcać śruby i wkręty – naturalnie im ta siła większa, tym głębiej zostaną one osadzone.

Wartość momentu obrotowego może być odmienna dla wkręcania miękkiego i twardego, ponieważ w przypadku materiałów miękkich moment obrotowy wzrasta równomiernie razem z głębokością, natomiast jeśli mowa o materiałach twardych, rośnie on wolno, a zwiększa się dość nagle dopiero w finałowej fazie.

Warto też wiedzieć, że wiertarko-wkrętarki mają co najmniej dwa biegi. Pierwszy jest najlepszy do wkręcania, bo ustawia narzędzie na mniejszą prędkość i wyższy moment obrotowy. Natomiast drugi, w którym obroty są szybkie, dedykowany jest ściśle do wiercenia.

Szlifierka

Szlifierka służy oczywiście do szlifowania, czyli obróbki wykończeniowej utwardzonych powierzchni, które zostały już uprzednio obrobione z zastosowaniem innych metod. Szlifierka przy wykorzystaniu ściernic, czyli narzędzi ściernych złożonych z połączonych spoiwem ziaren ściernego materiału, pozwala nadać danej powierzchni pożądaną dużą gładkość i znaczne wymiarowe dokładności.

• Szlifierki kątowe – w tym typie szlifierek za pomocą przekładni stożkowej silnik napędza do prędkości około dwunastu tysięcy obrotów na minutę wrzeciono, na którym montuje się odpowiedni element, a tym może być na przykład ścierna tarcza korundowa do cięcia materiałów takich jak beton i metal, tarcza do szlifowania, diamentowa, polerska, łańcuchowa.
• Szlifierki taśmowe – te przeznaczone są do szlifowania dużych i płaskich powierzchni z drewna. Mogą być wąsko lub szerokotaśmowe. Te drugie oprócz wygładzenia powierzchni, nadają im też dodatkowo wymaganej grubości.
• Szlifierki oscylacyjne – za pomocą ruchów oscylacyjnych szlifuje się nimi zarówno płaskie jak i lekko zaokrąglone powierzchnie drewniane. Stopa szlifierska jest prostokątna, co ułatwia wyszlifowanie również narożników, a jej rozmiar ma zasadnicze znaczenie dla przebiegu pracy – na ogół większa stopa pozwala szybciej się z nią uporać, jednak nie w sytuacji, gdy przychodzi nam szlifować powierzchnie mniejsze lub trudno dostępne. Wówczas staje się ona utrudnieniem.
• Szlifierki mimośrodowe – ten typ narzędzia działa podobnie jak szlifierki oscylacyjne, jednak w tym wypadku oprócz ruchów oscylacyjnych stopa szlifierska dodatkowo wykonuje ruch obrotowy. To skutkuje agresywniejszym trybem pracy, a co za tym idzie większą efektywnością w usuwaniu danego materiału. Dzięki temu znajdują bardziej uniwersalne zastosowanie, już nie tylko – jak szlifierki oscylacyjne – do materiałów drewnianych, ale i do wielu innych.

Pilarka

To elektronarzędzie wyposażone jest w piłę, nietrudno się więc domyślić, że wykorzystuje się je do cięcia i skrawania – szczególnie drewna, ale nie tylko. Narzędzie to powala na znacznie szybszą pracę niż przy zastosowaniu piły ręcznej.

• Pilarka łańcuchowa – to przenośny typ tego narzędzia. Jak nazwa może wskazywać, cięcie odbywa się za pomocą poruszającego się po prowadnicy łańcucha, napędzanego za pomocą silnika, najczęściej dwusuwowego. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w pozyskiwaniu drewna, również na skalę przemysłową, ale także na przykład w pielęgnacji drzew i ogólnie zieleni przydomowej.
• Stołowa pilarka tarczowa – tutaj cięcie odbywa się dzięki pile w formie okrągłej zębatej tarczy. Jest ona przymocowana trwale do wałka umocowanego na metalowym lub drewnianym blacie. Sam wałek napędzany jest przez pasek klinowy do prędkości około czterech tysięcy obrotów na minutę.
• Pilarka ramowa – zwana też trakiem ramowym, to jedna lub więcej pił rozpiętych na ramie, która porusza się ruchem posuwistym zwrotnym, w poziomie bądź pionie. Używana w tartakach, by przecierać drewno okrągłe na tarcicę.
• Wyrzynarka – to narzędzie, zarówno w wersji ręcznej jak i stacjonarnej, za pomocą posuwisto-zwrotnego ruchu odpowiednio dobranej piłki, może służyć do cięcia nie tylko drewna, ale i metalu czy rozmaitych tworzyw sztucznych. Wyrzynarka zapewnia więcej swobody w pracy niż inne rodzaje pilarek i pozwala na cięcie po linii krzywej, co umożliwia wycinanie nieregularnych kształtów, w tym na przykład otworów.
• Bruzdownica – ten typ pilarki wykorzystuje dwie diamentowe tarcze. Odstęp między nimi można regulować, dzięki czemu mamy wpływ na to, jaką szerokość będzie miało utworzone bruzdownicą wgłębienie. Wykorzystuje się ją do wykonywania w murach wgłębień z myślą o kablach bądź rurach.

Spawarka

Jak sama nazwa bezbłędnie wskazuje, jest to elektronarzędzie służące do spawania. Spawanie zaś polega na łączeniu metalowych elementów za pomocą dodatkowego spoiwa, którym z reguły jest elektroda. Najpopularniejszym typem są spawarki MMA, w których elektroda otulona ulega podczas pracy rozpadowi, co skutkuje wydzieleniem gazu, stanowiącego podczas całego procesu jej osłonę. Spawarki MMA możemy podzielić na dwa typy.

• Transformatorowe – charakteryzują się prostszą budową. Dzięki temu są dużo tańsze, jednak nie dość, że pobierają dużo prądu, to jeszcze nie zawsze pozwalają osiągnąć pożądaną jakość spawania, ta bowiem zależy od zastosowanego w narzędziu transformatora. Dlatego lepiej wybierać cięższe modele – to one mają transformatory lepszej jakości. Kłopot tylko w tym, że większy ciężar oczywiście w pewnym stopniu ogranicza swobodę pracy.
• Inwertorowe – mniejsze i lżejsze, a zatem pozwalające na większą swobodę podczas spawania. Dodatkowo bardziej ekonomiczne w kwestii poboru prądu i odporne na spadki napięć. Niestety są też bardziej od spawarek transformatorowych wrażliwe na mechaniczne uszkodzenia, a ze względu na skomplikowaną budowę naprawy wymagają oddania narzędzia do specjalistycznego serwisu.

Lutownica

Lutowanie to sposób na trwałe łączenie metalowych elementów za pomocą lutu, czyli metalowego spoiwa o niższej temperaturze topnienia niż łączone elementy. Do tego celu używa się właśnie lutownicy, narzędzia złożonego z kolby i nagrzewającego się grotu.

Rodzaj grotu, czy jest to grot stożkowy, wkrętakowy czy cylindryczny (z tak zwaną minifalą), ma zasadnicze znaczenie dla przebiegu pracy. Trzeba zwrócić uwagę na jego grubość. Cieńszy grot znacznie lepiej się sprawdza, jeśli musimy lutować drobne elementy, ma jednak również krótszą żywotność.

Ważna jest też moc, z jaką pracuje urządzenie. Nie musi być duża przy lutowaniu drobnych elementów, jednak w przypadku większych, na przykład grubych kabli, sprawa wygląda już inaczej. Należy jednak pamiętać, że większa moc oznacza również szybsze grzanie się narzędzia. Dlatego tak dobrą opcją są lutownice z przełącznikiem mocy.

Także możliwość regulacji temperatury pracy urządzenia jest bardzo przydatna, bowiem optymalna temperatura zależy od spoiwa, którego używamy.

• Lutownica transformatorowa – tutaj rolę grotu pełni drut. Nagrzewa się w zaledwie kilka sekund na skutek przepływającego przezeń prądu, pochodzącego z transformatora. To jeden z popularniejszych typów tego narzędzia, ma jednak i swoje wady, do których należy silne pole elektromagnetyczne otaczające grot i brak możliwości dokładnej kontroli jego temperatury.
• Lutownica grzałkowa – tutaj grot, najczęściej z miedzi lub jej stopów, podgrzewany jest za pomocą elektrycznej grzałki. Jednym z rodzajów takiego narzędzia jest lutownica kolbowa, której grot wykonany jest z masywnego kawałka metalu, co pozwala na zakumulowanie dużych ilości ciepła, dzięki czemu łatwiej można lutować większe elementy.
• Lutownica z elektrodami grafitowymi – wyposażona jest w elektrody węglowe, przez które przepływa prąd z transformatora. Mają dużą moc, jednak trzeba się liczyć z tym, że ślady elektrody grafitowej mogą pozostać na lutowanym materiale.

Mieszadło

Jest to urządzenie służące do mieszania rozmaitych substancji – ich rodzaj zależy od typu narzędzia. I tak mieszadło typu C, o krótkim zwoju taśmy, przeznaczone jest do mieszania zarówno płynnych jak i sypkich materiałów budowlanych. Mieszadło typu E o charakterystycznym, kielichowym kształcie, jest przeznaczone do gipsu i różnych rodzajów tynków gipsowych. Mieszadła typu F mają specjalne łopatki umożliwiające mieszanie sypkich materiałów budowlanych w bardzo dużych ilościach.

Myjka ciśnieniowa

To urządzenie służy do mycia wodą pod ciśnieniem. Co właściwie można w ten sposób umyć? Praktycznie wszystko. Karoserię samochodową, elewację budynku, kostkę brukową, taras. Możliwości są właściwie nieograniczone.

Przy wyborze myjki ciśnieniowej istotne parametry to materiały, z których takie narzędzie zostało wykonane, ilość posiadanych strumieni, maksymalne ciśnienie, a także wydajność pompy. Niektóre modele mają też przydatną funkcję podgrzewania wody.